Sport Science Weekly #20/2021 : Tuesday Sport Clinic

>>>Ep.3 “สถิติการบาดเจ็บกับงานวิจัยชีวกลศาสตร์การเคลื่อนไหวร่างกาย”<<<

___________________________________________

จากรายงานสถิติผู้รับการรักษาที่คลินิกการกีฬา สำนักวิทยาศาสตร์การกีฬา กรมพลศึกษา ตั้งแต่ปี พ.ศ.2560 ถึง พ.ศ.2563 สามารถจัดอันดับชนิดกีฬาที่มีผู้รับการรักษามากที่สุด 3 อันดับแรก คือ #1ฟุตบอล #2วิ่ง #3บาสเก็ตบอล

ในบทความนี้ขอเสนอสถิติอันดับ1 คือ #ฟุตบอล ที่มีสถิติการรับการรักษาสูงสุดถึง 2,850 ครั้ง

แบ่งเป็น เพศชาย 2,733 ครั้ง และ เพศหญิง 89 ครั้ง

โดยสาเหตุมาจากความไม่พร้อมของผู้เล่นและมีอาการบาดเจ็บจากสาเหตุเดิม

ตำแหน่งที่มีการบาดเจ็บมากที่สุดคือ เข่า

การบาดเจ็บที่พบได้บ่อยของข้อเข่าในนักฟุตบอลคือ การบาดเจ็บเอ็นไขว้หน้า (Anterior Cruciate Ligament; ACL)

#กายวิภาคศาสตร์ เอ็นไขว้หน้าประกอบด้วยเส้นเอ็น 2 มัด ได้แก่ ด้านหน้าและด้านหลัง เกาะต้นจากด้านในของปุ่มข้อกระดูกต้นขาด้านนอก(lateral femoral condyle) ไขว้ไปเกาะปลายที่กึ่งกลางของที่ราบด้านบนกระดูกแข้ง(tibial plateau)

#ชีวกลศาสตร์ เอ็นไขว้หน้ามีบทบาทสำคัญคือ ควบคุมการเคลื่อนที่แนวด้านหน้า-หลัง หน้าที่หลักช่วยกันการเคลื่อนที่กระดูกหน้าแข้งไปด้านหน้า และช่วยให้ความมั่นคงของข้อเข่าในขณะงอเข่า โดยมุมองศาการงอเข่า 0° ถึง 30° จะเกิดแรงกระทำที่เอ็นสูงสุด

#แรงกระทำสูงสุดและต่ำสุด เข่างอที่มุม 15° จะเกิดแรงสูงสุด และ มุม 90° จะเกิดแรงต่ำสุด

นอกจากนี้ยังช่วยรักษาความมั่นคงขณะข้อเข่ามีการหมุนหรือบิด

#แรงกระทำสูงสุดและต่ำสุด เข่างอที่มุม 15° จะเกิดแรงสูงสุด และ มุม 30° จะเกิดแรงต่ำสุด

แรงที่กระทำต่อเอ็นไขว้หน้าจนกระทั่งไม่สามารถรับภาระได้ ก็จะส่งผลทำให้เกิดการฉีกขาด

ในกีฬาฟุตบอลการบาดเจ็บเอ็นไขว้หน้าเกิดจาก 1.การปะทะโดยตรงบริเวณเข่า(direct contract)12% 2. แรงภายนอกมาปะทะบริเวณอื่นของร่างกายไม่ใช่บริเวณเข่า(indirect contract) 44% 3.เป็นผลสืบเนื่องจากการเคลื่อนตัวของนักกีฬาโดยไม่ได้ปะทะกับผู้อื่นหรือวัตถุใด(noncontract) 44%

รูปแบบการบาดเจ็บจากจังหวะ การเข้ากดดันหรือปะทะกับผู้เล่นอื่น 47%, จังหวะเริ่มปะทะ 20%, จังหวะสร้างสมดุลจากการเตะฟุตบอล 16%, อื่นๆ 10% และจังหวะลงสู่พื้นจากกระโดด 7%

ช่วงเวลาที่เกิดเกิดในช่วงครึ่งแรกถึง 66.6% และมากที่สุดในนาทีที่ 0-15 นาที (26.2%)

ท่าทางที่ทำให้เกิดคือ ตัวเอียงไปด้านขาที่บาดเจ็บและหมุนลำตัวไปด้านตรงข้าม, กางสะโพก, หมุนเข่าเข้าด้านใน และเท้าอยู่กับที่ร่วมกับหมุนออกด้านนอก

อย่างไรก็ดี เมื่อรู้ถึงสาเหตุแล้ว ควรป้องกันก่อนจะสายเกิน โดยการหมั่นออกกำลังกล้ามเนื้อรอบๆข้อเข่าและสะโพกให้แข็งแรงอยู่เสมอ และสามารถปรึกษาแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงหรือแนวทางการรักษาที่ถูกต้อง

อ้างอิงจาก

Villa F.D., Buckthorpe M., Grassi A. and et al. Systematic video analysis of ACL injuries in professional male football (soccer): injury mechanisms, situational patterns and biomechanics study on 134 consecutive cases. British Journal of Sports Medicine. 2021; Vol 55 No 7.

___________________________________________

สรุปและเรียบเรียงโดย

กภ.โสภิญญา ปลื้มใจ

นักกายภาพบำบัดปฏิบัติการ

กลุ่มเวชศาสตร์การกีฬา

สำนักวิทยาศาสตร์การกีฬา กรมพลศึกษา